Дар шароити густариш ёфтани танишҳои сиёсӣ ва авҷ гирифтани мубориза ва муҳорибаҳои ҳарбӣ дар минтақаҳои гуногуни олам боиси ба нести кашонидани ҷомеаи инсонӣ, ба вуҷуд овардани буҳронҳои иқтисодиву сиёсӣ гардида истодааст. Чунин ҳолат ҳар як миллату давлат ва минтақаҳои гуногуни оламро водор месозад, ки бо ҳам созиш намуда, муттаҳидтар шаванд ва барои расидан ба ин ҳадафҳо нақши элитаҳои сиёсӣ ва роҳбарони давлатҳо муҳим арзёбӣ мегардад.
Хусусиятҳои асосии роҳбари давлат дар он зоҳир меёбад, ки ӯ таҳаммулпазир, адолатпеша ва қудрати бузурги ҳимоя намудани манфиатҳои миллӣ ва муҳайё намудани шароити арзанда ва осуда барои зиндагии мардумро дошта бошад. Ба андешаи Афлотун шахсияти роҳбар ифодагари олитарини хислатҳои инсонӣ-хоксорӣ, олиҳимматӣ, ҷавонмардӣ, адолатпарварӣ, некукорӣ, ҳақшиносӣ ва камолоти маънавӣ мебошад. Ӯ таъкид месозад, ки махсусан «Роҳбарон офарандагони воқеии таъриханд». Ҳамчунин коршиноси ватанӣ С. Ятимов дарҷ менамояд, ки «Абармарди раҳи сиёсат бояд қудрати бузурги таҷассумсозии манфиатҳои тамоми гурӯҳҳои ҷомеаро дар фаъолияти худ дошта, захираҳои маънавӣ ва модии мавҷударо устуворона ба мақсадҳои асиле, ки мардум интизории онро доранд, сафарбар карда тавонад».
Бояд ёдовар шуд, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчун сарвари сиёсӣ дорои фазилат ва хислатҳое, ки олимону коршиносон ба як элитаи сиёсӣ рабт медиҳанд, мебошад. Масалан коршиноси масоили сиёсӣ, профессор Муҳаммад Абдураҳмон ишора менамояд, ки «Сарвари сиёсии тоҷикони ҷаҳон-Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон яке аз сарварони муваффақи минтақаи Осиёи Марказӣ ба ҳисоб мераванд, ки дар фаъолияти сиёсии давлатдориашон тавонистанд дар арсаи байналмилалӣ ва минтақавӣ манфиатҳои миллиро ҳифз намоянд».
Дар шароити кунунӣ роҳбари давлат аввалин вазифааш таъмини сулҳу субот дар давлат ва созиш кардан дар минтақа ба шумор меравад. Чунки, айни замон бо сабаби авҷ гирифтани нооромӣ дар ҷомеа мавҷудияти аксарияти давлатҳо, ҳатто давлатҳои тараққикарда низ ба чунин мушкилӣ гирифтор шуда истодаанд.
Осиёи Марказӣ яке аз минтақаҳои муҳим дар қораи Осиё ба шумор меравад ва амнияти ин минтақа диққати абарқудратонро ба худ ҷалб намуда, иддае аз онҳо мехоҳанд, ки миёни кишварҳои дӯсту бародар низоъ андозанд ва то андозае ба он муваффақ низ шудаанд. Дар паҷсолаи охир миёни танишҳои марзӣ миёни кишварҳои Тоҷикистону Қирғизистон ва Қирғизистону Узбекистон минтақаро ноором сохт ва ҳамаи ҷонибҳо талафотҳои ҷонӣ, зарарҳои иқтисодӣ диданд.
Дар чунин шароит ин минтақа ниёз ба созиш доштанд ва барои созиш роҳбарони давлатҳоро лозим буд, ки бо ҳам муттафиқ ва муттаҳид гарданд, ки ин аз сарони ҳарсе давлатҳо гузаштро талаб мекард. Бо ин мақсад гуфтушунидҳо миёни масъулони мақомоти амниятӣ ва мақомотҳои иҷроия шуда гузашт ва дар натиҷа ба музаффарияти бузург ноил гаштанд.
Барои давлатҳои Осиёи Марказӣ соли 2025 як давраи таърихии муҳим барои наслҳои оянда ба ҳисоб меравад.
Яке аз муҳимтарин руйдод ин санаи 31 марти соли 2025 Президенти Ҷумҳурии Узбекистон Шавкат Мирзиёев ва Президенти Ҷумҳурии Қирғизистон Садир Жапаров барои анҷом додани мулоқоту музокироти сеҷонибаи сарони давлатҳои Тоҷикистон, Қирғизистон ва Узбекистон, иштирок дар ҷашни Наврӯзи байналмилалӣ ва дигар чорабиниҳои муштарак ба шаҳри Хуҷанди вилояти Суғд ташриф оварданд, ба шумор меравад.
Нишасти мазкур барои рушди босуботи минтақа шароити хуб фароҳам овард. Муҳимтар аз ҳама ин ба имзо расидани Шартнома миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҷумҳурии Қирғизистон ва Ҷумҳурии Узбекистон дар бораи нуқтаи пайвастшавии сарҳадҳои давлатии се кишвар ва «Эъломияи Хуҷанд доир ба дӯстии абадӣ» ба шумор меравад, ки он барои «Рушди пайвастаи муносибатҳои кишварҳоямон ба манфиатҳои аслии мардумони мо ҷавобгӯ буда, ба таҳкими сулҳу субот ва шукуфоии тамоми минтақа мусоидат хоҳад кард». (Эмомалӣ Раҳмон)
Бо ба имзо расидани шартномаи мазкур бе дахолати дигар кишвари хориҷӣ ё ташкилотҳои байналмилалӣ бори дигар Пешвои муаззами миллати мо ойини сулҳофаринии мардуми Тоҷикистон ва минтақаро нишон дод ва исбот намуд, ки роҳи ягонаи ҳалли ҳамаи масъалаҳои байнидавлатӣ махсусан низоъҳо ин дар гуфтушунид ва ҳалли дипломатииғ он аст. «Мо дар Тоҷикистон муносибатҳоро бо Қирғизистон ва Узбекистон, ки бар пояҳои накуҳамсоягӣ, баробарҳуқуқӣ, эҳтиром ва бо назардошти манфиатҳои ҳамдигар асос ёфтаанд, баҳои баланд медиҳем».
Бояд зикр намуд, ки халқҳои ҳавзаи Осиёи Марказӣ махсусан тоҷикону узбекон ва қирғизҳо муносибатҳои дурударози фарҳангӣ, диниву мазҳабӣ дар масири таърих дошт ва хоҳанд дошт.
Яке аз муҳимтарин нишонаи дӯстии халқҳо ин ҳамгироии илму адабиёти онҳо (Мирзо Турсунзода, Чингиз Айтматов, Ғаффур Ғулом ва ғайра) ба шумор меравад.
Бо ба имзо расидани «Эъломияи Хуҷанд доир ба дӯстии абадӣ» маълум гардид, ки масъалаи ҳалли «делимитатсия» ва «демаркатсия» – и сарҳади байни давлатҳои минтақа на танҳо ба мардуме, ки дар наздикии хатти сарҳад зиндагӣ доранд, балки ба сарварони сиёсӣ ва намояндагони мардумӣ низ вобастагӣ дошт.
Дар маҷмуъ метавон хулоса намуд, ки бо ба имзо расидан санади мазкур сарони се кишвари бо ҳам дӯсту бародар рисолати роҳбарии худро дар назди мардум анҷом дода, барои васлсозии наслҳои имрӯзаву оянда заминаи мустаҳкам гузоштанд.
Ғаюров Лоиқ Шералиевич – дотсент, мудири кафедраи фалсафаи Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ