Ҳамасола Паёми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии кишвар ба Маҷлиси Олии мамлакат ва мардуми шарафманди тоҷик пешниҳод мегардад. Паёми навбатии сарвари давлатамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро (28.12. 2024) мардуми шарафманди тоҷик, бахусус мо зиёиёни кишвар шунидем. Дар Паёми навбатиашон Сарвари давлатамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тамоми самтҳои сиёсати дохилӣ ва хориҷии кишварро дақиқкорона таҳлилу баррасӣ намуданд. Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2024-ро бо вуҷуди мураккабшавии бесобиқаи вазъи ҷаҳони муосир соли бобарор арзёбӣ намуда, аз дастовардҳою муваффақиятҳои он гуфта гузаштанд. Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон махсус қайд намуданд, ки сарфи назар аз таъсири омилҳои манфии солҳои охир мо тавонистем нишондиҳандаҳои рушдро дар ин марҳилаи ҳассос таъмин намоем. Зимнан пешравию мувваффақиятҳои назарраси ҳамаи соҳаҳои ҳаёти ҷомеаро мушаххас бо рақамҳо гуфта гузаштанд. Бо мақсади паст кардани нишондиҳандаҳои сатҳи камбизоатӣ нисбат ба даҳсолаи аввали соҳибистиқлолии мамлакат, онро ба солҳои қаблӣ қиёс намуда, қайд намуданд, ки дар заминаи амалисозии ҳадафҳои миллиамон, пеш аз ҳама амнияти миллӣ ва рушди устувории иқтисодиро таъмин намоем ва сатҳу сифати зиндагии мардумро боз ҳам баланд бардорем. Зеро “Мардуми тоҷик ҳуқуқи маънавии зиндагии шоистаро дорад”.
Сарвари мамлакатамон нишондиҳандаҳои суръати рушди иқтисоди миллӣ, нақшаву барномаҳои амалигардида, созандагию ободкорӣ, беҳтар гардонидани шароити зиндагии мардумро дар 5 солаи охир ва нақшаҳои тарҳрезигардидаи дурнаморо дар ин самт арзёбӣ намуданд.
Ҳукумати мамлакат ҷиҳати дастгирии соҳаҳои иҷтимоӣ ва ба ин васила баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагии мардуми кишвар аз ҳисоби буҷетӣ давлатӣ дар оянда барои амалӣ гардонидан, тадбирҳои судманд андешиданд. Пайваста ҷиҳати паст кардани сатҳи камбизоатӣ ва расидан ба рушди иқтисоди миллӣ ва рушди минбаъдаи мамлакат таъсиси ҷойҳои кориро зиёд гардониданд. Ин ҳама ба хотири таъмини зиндагии шоистаи мардум ва рушди суботи минбаъдаи давлат мебошад.
Масъалаи роҳсозӣ пайваста дар маърази диққати Сарвари давлатамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон меистад, ки дар Паёми навбатиашон низ ба масъалаи бунёду таҷдиди роҳҳои мошингарди дорои аҳамияти байналмилалӣ ва ҷумҳуриявидошта пешниҳоди махсус намуданд. Ҳамчунин қайд намуданд, ки солҳои охир сохтмон ва ба истифода додани роҳҳои маҳҳалӣ вусъати тоза гирифта, танҳо дар соли 2024 аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳои сармоягузорӣ 155 километр роҳҳои дорои аҳамияти ҷумҳуриявию байналмиллалӣ, 20 пули бузург ва 3 нақб ба маблағи умумии 4,6 миллиард сомонӣ сохта, ба истифода дода шуд.
Хусусан, бо саҳми соҳибкорону шахсони саховатпеша, ба маблағи зиёда аз 1 миллиард сомонӣ зиёда аз 2000 километр роҳҳои маҳаллӣ таъмиру таҷдид гардида, бунёду азнавсозии 23 пул ба анҷом расидааст. Мақсади асосии Сарвари мамлакат дар солҳои оянда ба меъёрҳои сатҳи байналмилалӣ мутобиқ гардонидани ҳамаи роҳҳои байналмилалӣ ва ҷумҳуриявии мамлакат буда, қайд намуданд, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон дар раддабандии ҷаҳонӣ аз рӯйи нишондиҳандаи сифати роҳҳо миёни 165 давлати дунё аз зинаи 50-ум ба зинаи 44 баромада, нисбат ба солҳои қаблӣ 3 зина баланд гардид.
Сарвари давлатамон ба рушди маорифи кишвар таваҷҷуҳи бештар зоҳир намуда, қайд карданд, ки рушди муосири иқтисодиёт ва баланд бардоштани рақобатнокии он бидуни рушди сармояи инсонӣ ғайриимкон мебошад. Вобаста ба ин сатҳи рушд ва самаранокии истифодаи сармояи инсонӣ барои давлату Ҳукумат аҳамияти аввалиндараҷа дорад. Рушди сармояи инсонӣ омили калидии баланд бардоштани сатҳу сифат ва самаранокии соҳаҳои иҷтимоӣ, махсусан, маорифу тандурустӣ, илму инноватсия, инчунин, фаъолияти самараноки муассисаҳои илмӣ мебошад. Воқеан бунёди миллат аз маориф оғоз меёбад ва ғамхорӣ нисбат ба маориф-сармоягузорӣ барои рушди нерӯи инсонӣ ва ояндаи давлат ва Ватан мебошад. Ҳамчунин қайд намуданд, ки раванди таҳсил дар муассисаҳои таълимӣ ба низоми муайян даромадааст. Зарур аст, ки барои боз ҳам баланд бардоштани сатҳу сифати таҳсилот, омода кардани кадрҳои баландихтисос ва рақобатпазири бозори меҳнат, омӯхтани забони давлатӣ, таъриху фарҳанги бостонии халқи тоҷик, боло бурдани завқу рағбати хонандагон ба омӯзиши фанҳои риёзӣ, дақиқ табиӣ, технологияҳои иттилоотӣ ва аз худ кардани забонҳои хориҷӣ, махсусан, забонҳои русию англисӣ таваҷҷуҳи аввалиндараҷа зоҳир карда шавад.
Дар муқоиса, соли 1991 дар Тоҷикистон 3229 муассисаи таҳсилоти миёнаи умумӣ бо 1,3 миллион нафар фаъолият дошта бошад, имрӯз 4037 муассиса, аз ҷумла муассисаҳои типпи нав фаъолият менамоянд, ки шумораи умумии хонандагони онҳо беш аз 2 миллиону 300 ҳазор нафарро ташкил медиҳад. Солҳои аввали соҳибистиқлолии мамлакат 13 муассисаи таҳсилоти олии касбӣ бо фарогирии 69000 нафар донишҷӯ фаъолият менамуд, айни замон бошад ин нишондиҳанда ба 48 муассисаи таҳсилоти олии касбӣ ва донишҷӯёни онҳо ба зиёда аз 214000 нафар расидааст. Илова бар ин дар тули соҳибистиқлолии мамлакат зиёда аз 117000 ҷавонони соҳибистеъдоди мамлакат ҷиҳати таҳсил ба 42 кишвари пешрафтаи ҷаҳон фиристода шудаанд.
Бунёди муассисаҳои таълимӣ, таъсиси ҷойҳои нави корӣ, рушди соҳаи маориф, баланд бардоштани сатҳу сифати дониши ҳама қишри ҷомеа, омӯзиши забонҳои хориҷӣ, технологияи инноватсионӣ, дастгирии таҳқиқотҳои илмӣ, таъсиси марказҳои муосири илмӣ, озмоишгоҳҳо, ба роҳ мондани марказҳои илмӣ бо истеҳсолот, баргузории озмунҳои сатҳи ҷумҳуриявӣ ин шаҳодат аз сиёсати маорифпарваронаи Сарвари давлатамон медиҳад, ки ин ҳама ҳадаф, тақвият бахшидан ба рушди сармояи инсонӣ, таъмин намудани ояндаи босуботи давлат ва фардои босуботи ҷомеа мебошад.
Ба Ҳукумати мамлакат, Вазоратҳои маориф ва илм, тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, рушди иқтисод ва савдо, молия ва Академияи миллии илмҳо супориш дода шуд, ки ҷиҳати маблағгузорӣ, тақвият ва истифодаи самараноки сармояи инсонӣ тадбирҳои муассирро роҳандозӣ намоянд.
Аз ин рӯ, аҳли кормандони соҳаи маорифи мамлакатро мебояд, ки бобати боз ҳам хубтару беҳтар ва дар сатҳи баланд ба роҳ мондани таълиму тарбия кӯшишу заҳмати зиёд намоянд.
Имрӯз мо дар замоне зиндагӣ ва фаъолият дорем, ки тамоми ҷабҳаҳои ҳаётамонро дар ҳама бахшҳо-сиёсат, иқтисод, иҷтимоиёт ва фарҳанг дигаргуниҳои куллӣ фаро гирифтаанд ва истиқлолияти комили давлатии кишвари азизамон моро водор месозад, ки бо ин тағйирот ва таҳаввулоти воқеӣ ҳамқадаму ҳамраъй бошем. Хушбахтона, бо сайъ ва эҳтимоми Пешвои миллат-Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Президенти ҷумҳурӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба мушкилоту муқовиматҳои дохилию хориҷӣ нигоҳ накарда, дар як муддати кӯтоҳи таърихӣ дар тамоми соҳаҳои ҳаётан муҳими ҷомеа, аз ҷумла, маориф ба дастовардҳои беназир ноил гардидем.
Мавриди тазаккур аст, ки рисолати омӯзгор тарбияту таълими рӯҳафзои насли оянда, насле, ки тавонад бо неруи бовусъату муқтадири маънавии хеш дар ҳаллу фасл ва баррасии масоили мубрами ҷомеаи навини пурихтилофу пуртаззод нақши босазо гузошта бошад.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид менамоянд, ки “Агар мо хоҳем, ки давлатамон пешрафтаву неруманд ва ҷомеаи кишварамон осудаву мутамаддин бошад, коре кунем, ки фарзандонамон босаводу донишманд бошанд, дастовардҳои навини илму технологияҳои инноватсиониро аз худ намоянд”.
Модоме ки ин рисолати азим ба уҳдаи омӯзгор вогузор мешавад, пас, ӯ ҷиҳати ба роҳ мондани фаъолияти босамар дар заминаи тафаккури миллӣ бо истифода аз технологияю техникаи педагогӣ, методҳои таълими инноватсионӣ ва ба ин монанд, усулҳои нави таълиму тарбияро бояд пайгирона дар амал татбиқ намояд, он гоҳ табиист, ки давлат пешрафта ва неруманд мегардад. Осудагиву амнияти кишвар низ бештар ба фарзандони босаводу донишманд эҳтиёҷ дорад, то ки тавонанд дар ин ҷаҳони пуртаззоду мушкилафзо тавассути фарҳанги баланд муқовимат намуда, шаъну шарафи давлату миллати хешро ҳимоя намоянд.
Марому мақсад ва ҳадафи масъулини соҳаи маорифи мамлакат дар давраи истиқлолияти комили давлатӣ равшан аст — ба тарбияи насли босаводу ҷавобгӯй ба талаботи замони муосир ҷиддӣ машғул шудан, ки ин ғоя ҳамеша аз ҷониби Пешвои миллат таъкид мегардад. Аз ҷумла “Имрӯз дар зимни афзудани нуфузи техникаву технологияҳои муосир ва зиёд шудани воситаҳои гуногуни иттилоот устодону омӯзгоронро зарур аст, ки усулҳои нави таълимро интихоб намоянд ва ба донишҷӯён маълумоти бештарро пешниҳод гардонанд”.
Сарвари мамлакатамон, Ҷаноби Олӣ, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамеша таъкид мекунанд, ки “Мо бояд ҳушёр бошем, зиракию ҳушёрии сиёсиро аз даст надиҳем, манфиатҳо ва арзишҳои миллӣ ва истиқлолияти давлатамонро ҳифозат намоем”. Ин масъулияти азим-рисолати азалӣ бар уҳдаи омӯзгор аст. Пас, мо омӯзгорон ҳангоми тарбияи насли ояндасозу умедбахш муваззафем, ки дар заминаи бунёдӣ-таъриху фарҳанги оламгири худ, маърифати ҳуқуқии хешро баланд бардошта, нақшаҳоро тарҳрезӣ намоем ва аз маҳдудаи худситоӣ берун рафта, ғояҳои олии инсонгароиро ҷиҳати рушди дунёи маънавии кулли милали олам тарғибу ташвиқ намоем, яъне, худшиносию худогоҳӣ ва худҷӯйиро дар заминаи муҳити фарҳангӣ эҷод мебояд кард. Риштаи пайванди гузаштаю имрӯзро ба ҳам мустаҳкам карданамон лозим аст, то ки насли баъдӣ, дунёи маърифатро воқеан дарк ва эҳсос намоянд, зеро ки нақши онҳо дар мустаҳкам намудани эъмор ва ҳифзи арзишҳои истиқлолияти давлатӣ ба маротиб зиёд аст.
Паёми Пешвои миллат асосан ба масъалаҳои рушди кишвар нигаронида шуда, аз ҳар як фарди равшанфикр тақозо менамояд, ки дар таъмини пешрафти кишвар таваҷҷуҳ зоҳир намуда, саҳми боризи хешро гузорад. Албатта, шахсияти ҳушманду фаъол набзи ҷомеаро аз дидгоҳи сиёсӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва фарҳангӣ ба хубӣ эҳсос намуда, ҷиҳати таълиму тарбияи фарзандони халқ сайъу талош меварзад, то ки онҳо аз падидаҳои хатарзои ҷомеаи муосир-иттиҳодҳою гурӯҳҳои муташаккили ҷиноятии экстремистию ифротгароӣ ҳифз шуда, дар амон бошанд. Ҳамзамон толибилмонро ҳушдор менамояд, ки дар партави сиёсати хирадмандонаи давлату ҳукумати ҷумҳурӣ ба олами фарҳанги миллию умумибашарӣ бо тафаккури созанда ворид гарданд. Ҳар як инсони солимақлро месазад, ки Паёми роҳбари давлатро нишони соҳибистиқлолии мамлакат ва давлатдориву ватандорӣ эътироф карда, маърифати ҳуқуқии хешро дониста, онро тақвият бахшанд ва дар рушду ободии давлат саҳмгузор буда, суботи ҷомеаро ҳифозат намоянд.
Аз ин рӯ, мо омӯзгорон нуктаҳои Паёмро сармашқи кори худ намуда, ҳамарӯза барои таълиму тарбияи насли ҷавону ояндасоз бо як масъулияти баланди касбӣ кӯшиш ба харҷ дода, ҷавононро дар рӯҳияи эҳтиром ба Ватан, миллат, фарҳанги волою пурғановати хеш, хештаншиносӣ ва худогоҳӣ тарбият намоем.
Акбарова Маҳрамбӣ Нусратуллоевна — дотсент, мудири кафедраи фанҳои табиию риёзӣ ва методикаи таълими онҳои Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ